Vremeplov
- 18.septembar
U Crnoj Gori i vezano za Crnu
Goru, na današnji dan se dogodilo, pored ostalog:
1869. Na Cetinju svečano otvorena
Bogoslovija, tada jedina srednja škola u Crnoj Gori. Prvi rektor bio
je Vojvođanin Milan Kostić. Osnovana je još 1863., kao skraćeni kurs,
ali je već nakon godinu dana, zbog pomanjkanja finansijskih sredstava,
prestala da radi. Novoosnovana Bogoslovija bila je internatskog tipa,
a najbolji njeni učenici bili su državni pitomci.
1899. U Ljubljani rođen Ivan Rakovec, geolog i paleontolog,
redovni profesor Ljubljanskog univerziteta. Pored izučavanja slovenačke
teritorije, bavio se i faunom paleolitskih nalazišta na području Crne
Gore, naročito područja Crvene stijene, arheološkog nalazišta nadomak
Petrovića - crnogorska granica prema Hercegovini.
1944. Oslobođen Nikšić, kada su borci Šeste crnogorske udarne brigade, Druge
dalmatinske i Brigade narodne odbrane, gradu donijeli slobodu protjeravši
fašističke okupatore. 11 hiljada Nikšićana učestvovalo je u NOR-u, 2.092
borca i 1.450 žrtava fašističkog terora poginulo i ubijeno, a grad pod
Trebjesom dao je 501 nosioca Partizanske spomenice i 48 narodnih heroja.
Stari grad Onogošt, nastao u IV vijeku kao rimsko vojno utvrđenje na
raskrsnici važnih putnih pravaca koji su povezivali uže teritorije i
susjedne oblasti, dobro situiran na prirodnom stjenovitom humku u polju
izmedju Studenačkih glavica i Trebjese, živio je kroz tri velika perioda
ljudske civilizacije. Kroz vjekove biva rušen, obnavljan i dograđivan,
mijenjajući izgled i gospodare, svjedočeći o krupnim društvenim i istorijskim
kretanjima i promjenama vremena u kojima je opstajao i kao rimski kastrum,
i kao objekat u sistemu odbrane čitave oblasti u srednjem vijeku, kao
centar Župe u vrijeme procvata srpskih država i, napokon, kao utvrđeni
turski grad. Od svog nastanka gotski Anagastum i srednjovjekovni Onogošt
bio je aktivna tvrđava sve do odlaska posljednjh osvajača.
Zidovi grada vremenom postaju tijesni za sve one koji su u njemu tražili
utočiste, pa se počinje sa gradnjom ispod gradskih zidina i spontano
nastaju prva naselja u polju - začeci današnjeg grada. Zato se postanak
i razvoj grada moraju vezati za staru gradsku tvrđavu i pored činjenice
da je, još mnogo prije njenog nastanka, negdje u nikšićkom polju postojala
rimska naseobina Anderba, koja je netragom nestala i o čijoj lokaciji
nema neposrednih izvora.
Oslobođenje
od Turaka 1877.godine dovodi nove naseljenike, daje nove impulse.
Želja za novim gradom pored "stare i trule" turske kasabe ostvarena je izradom prvog regulacionog plana 1883.godine.
Plan je po nalogu kralja Nikole izradio inženjer Josip Slade.
U svijetu se, pored ostalog, dogodilo:
1502. Španski moreplovac italijanskog
porekla Kristofer Kolumbo stigao je u Kostariku na svom četvrtom i posljednjem
putovanju u Novi svijet.
1636. Osnovan jedan od najstarijih američkih Univerziteta, Harvard, koji posjeduje
jednu od 5 megabiblioteka u svijetu, sa preko 15 miliona primjeraka.
1709. Rođen je engleski pisac i leksikograf Semjuel Džonson,
autor prvog modernog rječnika engleskog jezika (A Dictionary of the
English Language) koji je objavljen 1755, a potom bio temelj engleske
književnosti više od jednog veka (poema "Taština ljudskih želja", tragedija "Irena", satira "London").
1759. Francuzi su poslije vojnog poraza morali da prepuste
Englezima provinciju Kvebek u Kanadi, a u posljednjoj bici su poginula
oba komandanta - engleski Džejms Volf i francuski Luj Monkalm.
1810. U Čileu je počeo ustanak protiv španske kolonijalne
vlasti pod vođstvom Bernarda O'Iginsa, kasnije predsjednika Čilea (1817-23).
1819. Rođen je francuski fizičar Leon Fuko, koji je ogledom s klatnom (Fukoovo
klatno) dokazao rotaciju Zemlje. Pronašao je žiroskop, usavršio teleskop
i otkrio vrtložno-vihorne struje u metalnim masama (Fukoove struje).
1822. Francuski egiptolog Žan Fransoa Šanpolion dešifrovao
je egipatsko pismo (hijeroglife).
1851. Izašao je prvi broj modernog rječnika engleskog jezika
(A Dictionary of the English Language) koji je objavljen 1755, a potom
bio temelj engleske književnosti više od jednog vijeka (poema "Taština ljudskih želja", tragedija"Irena", satira "London").
1905. Rođena čuvena američka glumica švedskog porijekla, Greta Garbo, koja nikada
nije dobila nagradu ni za jedan film.
1968. Rođen hrvatski košarkaš, nekadašnji jugoslovenski reprezentativac Toni
Kukoč.
1970. U Londonu umro Džimi Hendriks, čuveni rok gitarista.
1982. U masakru koji je, uz podršku izraelske vojske, počinila
libanska hrišćanska milicija u palestinskim izbegličkim logorima Sabra
i Šatila u Bejrutu, ubijeno je najmanje 800 ljudi. To je bila odmazda
za atentat izvršen četiri dana ranije, u kojem je ubijen predsjednik
Libana Bešir Džemajel.
1984. Džo Kitinger završio solo let balonom preko Atlantika.
1988. Tokom antivladinih demonstracija, u kojima je ubijeno
hiljade ljudi, vojna hunta je oborila vladu predsednika Burme Maunga
Maunga.
1989. Nakon 22 godine prekida, Izrael i Mađarska su obnovili
diplomatske odnose.
1989. Indijska vlada odlučila je da obustavi vojne operacije
protiv Tamilskih tigrova i da do kraja godine povuče trupe iz Šri Lanke.
2001. Okružni sud u Beogradu saopštio je da je iz masovne
grobnice u Batajnici kod Beograda iskopano najmanje 269 tijela za koja
se sumnja da su posmrtni ostaci kosovskih Albanaca ubijenih i poginulih
za vrijeme rata na Kosovu 1999
|