Vremeplov - 6.oktobar

U Crnoj Gori i vezano za Crnu Goru, na današnji dan dogodilo se, pored ostalog, sljedeće:

1853. U selu Oraovcu - Kuči rođen je Tomo Oraovac, učitelj, književnik i narodnjak. Pripadao je prvoj generaciji Cetinjske bogoslovsko učiteljske škole, Zalagao se za ukidanje tjelesnih kazni u školama. Osamdesetih godina 19. vijeka, zajedno sa Markom Miljanovim, Šakom Petrovićem, Lakićem Vojvodićem, Lazarom Sočicom, Ristom Boškovićem i Bajom Bracanovićem zalagao se za ustavne slobode i parlamentarizam u Crnoj Gori, zbog čega se sukobio sa režimom i morao da seli u Srbiju. I tamo je imao problema, a u Kraljevini SHS bio je ministar finansija i zalagao se za poboljšanje ekonomskih prilika u Crnoj Gori. Bio je odlikovan Danilovim ordenom četvrtog stepena, Medaljom za hrabrost i ruskim Ordenom Svetoga Stanislava.

1890. Ministarstvo unutrašnjih djela Knjaževine Crne Gore po nalogu dr Petra Miljanića, donijelo je "Naredbu o pekarnicama i javnoj prodaji hljeba". Tekst naredbe dostavljen je svim kapetanima, koji su morali da ih istaknu na svim pekarama u varošima Crne Gore.

U svijetu se, pored ostalog, dogodilo:

1014. Umro car Samuilo, koji je 976. digao ustanak protiv Vizantije i osnovao Makedonsko carstvo. Carstvo propalo 1014, poslije teškog poraza od vizantijskog cara Vasilija II u bici kod Belasice. Prema predanju, umro od srčanog udara kada je vidio svojih 14.000 vojnika koji su bili zarobljeni, a potom po naređenju Vasilija II oslijepljeni i pušteni.

1846. Rođen američki inženjer Džordž Vestinghaus, izumitelj vazdušne kočnice za lokomotive i tramvaje, osnivač "Vestinghaus ilektrik korporejšn".

1887. Rođen francuski arhitekta i teoretičar švajcarskog porijekla Šarl Eduar Žanre, poznat kao L'Korbizje, jedan od najvećih arhitekata XX vijeka, koji je korišćenjem armiranog betona, stakla i gvožđa radikalno promijenio tradicionalni način gradnje.

1903. Rođen irski fizičar Ernest Tomas Sinton Volton, jedan od pionira nuklearne fizike, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku 1951. S Džonom Daglasom Kokroftom, s kojim je podijelio Nobelovu nagradu, 1929. razvio prvi atomski akcelerator.

1908. Austrougarska anektirala Bosnu i Hercegovinu, što je izazvalo duboku krizu u odnosima evropskih sila. Da bi izbjegle rat, vodeće evropske zemlje priznale aneksiju u martu 1909.

1914. Rođen norveški etnolog i istraživač Tor Hejerdal. 1947. predvodio šestočlanu ekspediciju "Kon-Tiki", koja je splavom preplovila oko 9.000 kilometara između Perua i pacifičkog ostrva Tuamotu, blizu Tahitija, da bi dokazao da su drevni narodi mogli da plove iz Južne Amerike do polinežanskih ostrva.

1927. Premijerom filma "Pjevač džeza" u Njujorku, s tada vrlo popularnim pjevačem Alom Džonsonom u glavnoj ulozi, počela era zvučnog filma.

1930. Rođen sirijski državnik i general Hafez al Asad, koji je na vlast došao u novembru 1970. udarom vojnog krila Arapske socijalističke partije BAAS. Predsjednik Sirije bio od 1971. do juna 2000, kada je umro u svom kabinetu.

1937. Rodjen slovenački i jugoslovenski košarkaš Ivo Daneu.

1958. Američka nuklearna podmornica "Sivulf" izronila na površinu kod obale Nove Engleske poslije dva mjeseca u morskim dubinama, što je bio svjetski rekord u ostajanju pod morem.

1973. Napadom Egipta i Sirije na izraelske položaje na istočnoj obali Sueca i na Golanskoj visoravni počeo četvrti vojni sukob Izraela i Arapa, okončan 22. oktobra rezolucijom Savjeta bezbjednosti Ujedinjenih nacija o prekidu vatre.

1976. Vojna hunta na Tajlandu srušila vladu Senija Pramođa, a vojska na univerzitetu u Bangkoku masakrirala veliki broj studenata-ljevičara.

1981. Umro Anvar el Sadat, predsjednik Egipta koji je sa Izraelom, u Kemp Dejvidu, potpisao sporazum i zbog toga podijelio Nobelovu nagradu za mir sa izraelskim predsjednikom Beginom. Zbog toga su ga ubili vojnici egipatske vojske.

1988. Pod pritiskom demonstracija, tokom kojih je Slobodan Milošević učvršćivao svoju vlast u Srbiji, rukovodstvo Vojvodine podnijelo ostavke. Tokom protesta, demonstranti na funkcionere koji su pokušali da im se obrate bacali jogurt, zbog čega je taj događaj kasnije nazvan "jogurt revolucija".

1989. Umrla američka filmska glumica Bet Dejvis, dobitnica dva "Oskara", za filmove "Opasna" i "Džezabel".

1990. Umrla prva žena ratni pilot u Jugoslaviji Marija Draženović Đorđević, koja je u sastavu 113. lovačkog puka učestvovala u Drugom svjetskom ratu u borbama na Sremskom frontu, 1945. Letački ispit položila 1939, sa 15 godina.

1991. Indonežanski vojni avion u Džakarti udario u zgradu Vlade. Poginule 102 osobe, a povređeno više od 5.000.

1998. Pod pritiskom međunarodne zajednice i prijetnjama vazdušnim udarima NATO, počelo povlačenje srpskih snaga bezbjednosti sa Kosova prema centralnoj Srbiji.

2000. Pod pritiskom međunarodne zajednice i stotina hiljada građana koji su prethodnih dana protestovali u Beogradu i gradovima širom Srbije zbog pokušaja vlasti da falsifikuju izborne rezultate, predsjednik Jugoslavije Slobodan Milošević priznao, posredstvom državne televizije, izborni poraz i čestitao pobjedu novom šefu države Vojislavu Koštunici. Pobjedu Koštunice potvrdio Ustavni sud.