Vremeplov - 28.oktobar

U Crnoj Gori i vezano za Crnu Goru, na današnji dan dogodilo se, pored ostalog, sljedeće:

1851. Tri dana prije smrti, u Biljardi, pred prisutnim glavarima Petar Drugi Petrović Njegoš saopštio je testament, kojim je za svoga nasljednika odredio Danila. Testament je sačinjen u tri primjerka: jedan je dostavljen ruskoj vladi u Petrogradu, drugi ruskom poslanstvu u Beču, a treći ruskom konzulu Jeremiji Gagiću u Dubrovniku. Vladika je svoga brata Pera, koga je odredio da upravlja državnim poslovima dok Danilo ne završi školu i ne učini se sposobnim za te poslove, senatore i glavare upozorio da se testamenta drže u svemu što je sadržao.

1901. Na Cetinju je otvorena prva Ženska radnička škola. Nosila je ime knjiginje Jolande, kćerke italijanske kraljice Jelene Savojske. Prva učiteljica u ovoj školi bila je Vidosava Memedović, a nastavu je pohađalo 14 učenica.

1910. Umro Novak Ramov Jovović.

1912. Nakon 450 godina, Turci su napustili Pljevlja koja su držali od 1462. godine.

2006. Predsjednik Vlade Milo Đukanović i kanadski biznismen Piter Mank potpisali ugovor o kupoprodaji Mornaričko- tehničkog remontnog zavoda „ Sava Kovačević" iz Tivta.
Pregovori oko prodaje Arsenala trajali su šest mjeseci, a stavljanjem potpisa na ugovor, firma PM Sekjuritis sa Barbadosa, čiji je vlasnik Mank, dužna je da u narednih šest mjeseci plati 3, 26 miliona eura za imovinu Zavoda, izdvoji 15,1 milion za socijalni program, 6,2 miliona za ekološke intervencije i 4,5 miliona za sanaciju. Ugovorom je predviđeno da visina četvorogodišnjih investicija, izgradnje marine i hotelskih i apartmanskih kompleksa, bude 106 miliona eura.

U svijetu se, pored ostalog, dogodilo:

1492. Kristofer Kolumbo na prvom putovanju preko Atlantika otkrio Kubu i proglasio je posjedom Španije.

1628. Kraljevske trupe pod kardinalom Rišeljeom zauzele, poslije višemjesečne opsade, uporište protestanata La Rošel.

1636. U Kembridžu, u američkoj državi Masačusets, osnovan koledž Harvard, najstarija obrazovna ustanova u SAD.

1704. Umro engleski filozof Džon Lok, jedan od utemeljivača empirizma i liberalističke filozofije.

1746. U zemljotresu u Peruu razoreni gradovi Lima i Kaljao, poginulo 18.000 ljudi.

1836. Proglašena federacija Perua i Bolivije.

1886. Na ostrvu Bidl, u njujorškoj luci, predsjednik SAD Grover Klivlend otkrio Statuu slobode, poklon Francuske, koju je izradio Frederik Ogist Bartoldi.

1891. U Japanu, u zemljotresu na najvećem ostrvu Nipon, poginulo 10.000 ljudi, 300.000 ostalo bez domova.

1911. Rođen Rade Končar, jedan od organizatoa ustanka u II svjetskom ratu u Hrvatskoj. Strijeljan maja 1942. godine, narodni heroj.

1914. Rođen američki mikrobiolog Džonas Edvard Salk. 1953. izumio vakcinu protiv dječije paralize.

1918. Poslije raspada Austro-Ugarske, u I svjetskom ratu, u Pragu vlast preuzeo Nacionalni komitet. Republika Čehoslovačka s predsjednikom Tomašem Garigom Masarikom proglašena u novembru.

1919. U SAD stupio na snagu zakon o prohibiciji, zabranjena prodaja pića s više od pola procenta alkohola.

1922. Oko 40.000 fašista crnokošuljaša Benita Musolinija krenulo iz Napulja u Marš na Rim. Dva dana kasnije kralj Vitorio Emanuele Musoliniju dao mandat za sastav Vlade. Fašistički režim trajao do jula 1943.

1932. Rođen kiparski državnik Spiros Kiprijanu, prvi šef diplomatije poslije sticanja nezavisnosti Kipra 1960. Šef države postao 1977, poslije smrti predsjednika, arhiepiskopa Makariosa III.

1939. Rođen Miroslav Cerar, slovenački gimnastičar, jedan od najboljih sportista bivše Jugoslavije.

1940. Italijanske trupe napale Grčku iz Albanije poslije ultimatima kojim je Italija tražila vojna uporišta na grčkoj teritoriji. Uz pomoć Njemaca, Grčka okupirana u aprilu 1941.

1962. Okončana kubanska raketna kriza. Lider SSSR-a Nikita Hruščov saopštio da je naredio povlačenje raketa sa Kube, predsjednik SAD Džon Ficdžerald Kenedi da će obustaviti blokadu te zemlje.

1963. U Rimu rođen Eros Ramacoti, italijanski kantautor i izvođač pop-muzike.

1974. Šefovi arapskih država, uključujući jordanskog kralja Huseina, usvojili Deklarciju kojom se traži stvaranje nezavisne palestinske države.

1982. Na opštim izborima u Španiji ubjedljivu pobjedu odnijela Socijalistička radnička partija Felipea Gonsalesa.

1995. U požaru u metrou glavnog grada Azerbejžana, Bakuu, poginulo 289, povrijeđeno 270 ljudi.

2000. Na Kosovu, u organizaciji UNMIK-a, održani lokalni izbori. Ubjedljivo pobijedio Demokratski savez Kosova Ibrahima Rugove. Kosovski Srbi bojkotovali izbore, vlasti Jugoslavije ih nijesu priznale.

2001. Predsjednik SAD Džordž Buš formirao Grupu za praćenje inostranih terorista, kojom rukovodi javni tužilac Džon Eškroft. Zadatak grupe da nalazi i deportuje strane državljane koji ilegalno borave u SAD.

2002. Diplomata SAD Lorens Foli ubijen u Amanu. Foli u Ambasadi SAD u glavnom gradu Jordana vodio agenciju SAD za međunarodnu pomoć i saradnju.

2003. Haški tribunal osudio Srbina iz BIH Predraga Banovića na osam godina zatvora zbog ratnih zločina u logoru Keraterm kod Prijedora 1992

2005. Umro pozorišni i filmski glumac Ljuba Tadić. Stalni član Beogradskog dramskog pozorišta, Narodnog pozorišta, Ateljea 212 i Jugoslovenskog dramskog pozorišta, u kojima je ostvario veliki broj zapaženih uloga. Glumio u više od 60 filmova i u mnogim radio i televizijskim dramama.