Vremeplov - 17.oktobar

U Crnoj Gori i vezano za Crnu Goru, na današnji dan dogodilo se, pored ostalog, sljedeće:

1767. Na opštecrnogroskom zboru na Cetinju potvrđena je odluka crnogorskih glavara sa skupa u Ćeklićima o, kako se tada vjerovalo, "dolasku ruskog cara u Crnu Goru". Šćepan Mali prihvaćen je za gospodara Crne Gore, - jer se predstavio kao ruski car Petar III. Sa oduševljenjem je prihvaćen jer, nakon smrti vladike Vasilija, nije bilo autoriteta koji bi sredio tadašnje prilike u zemlji. Plemenska zakrvljenost, pljačke, otimačina, ubistva, patnje, stradanja, nevolje i nesreće kao da su tražile "cara spasitelja" koji će zavesti red i mir. Pojavljivanje Šćepana Malog kao "božjeg glasnika i ruskog cara" kod naroda je stvorilo vjeru i poštovanje.

1870. U cetinjskoj Čitaonici je prvi put otpjevana crnogorska državna himna. Komponovao je Anton Šulc na tekst Jovana Sundečića "Ubavoj nam Crnoj Gori". Himnu je otpjevalo Srpsko pjevačko društvo "Jedinstvo" iz Kotora čiji je horovođa bio Šulc. Pjesmu je knjaz Nikola proglasio državnom himnom. U Crnoj Gori je od 1867. godine nezvanično za himnu smatrana pjesma "Onamo namo" knjaza Nikole.

1894. Prvi crnogorski parobrod duge plovidbe "Jaroslav", obavio je posljednje komercijalno putovanje i stigao u Kotor. Bio je dug 96 m. nosivosti 4.500 tona, prevozio je žito iz Rusije, ugalj iz Engleske, drva iz Rijeke u Francusku i izvozio stoku iz Crne Gore. Ponekad je služio i kao knjaževa jahta. U Crnu Goru je stigao 1890. godine kao poklon ruske vlade, a do tada je služio ruskoj mornarici. Pošto je trošio mnogo uglja, vraćen je ruskom preduzeću Dobrovoljni flot, gdje je ubrzo imao havariju i prodat u staro gvožđe.

1991. Uoči Ministarske konferencije u Hagu, održana je Skupština Crne Gore, na kojoj je razmatran predlog Lorda Karingtona o rješavanju krize u SFRJ. Karingtonov predlog predviđao je stvaranje Saveza suverenih država umjesto SFRJ, koji crnogorska Skupština nije prihvatila. Međutim, definitivna odluka donesena je nakon, na brzinu organizovanog, referenduma na kome je većina prihvatila zajednicu sa Srbijom.

2006. Otvorena diplomatska misija Crne Gore pri OEBS-u i UN u Beču. Sada su stvoreni uslovi da ozbiljno i sadržajno sarađujemo sa Ujedinjenim nacijama, Agencijom za atomsku energiju, sa OEBS-om i sa svim međunarodnim organizacijama koje imaju sjedište u Beču, a aktivne su u Crnoj Gori, kazao je Vesko Garčević, tadašnji ambasador Crne Gore pri OEBS-u i UN.

2006. Predsjednik Fudbalskog saveza Crne Gore Dejan Savićević dobio je jednoglasnu podršku Skupštine FSCG da i dalje bude na čelnoj funkciji, do isteka mandata 2009. godine. Za povjerenje Savićeviću glasali su svi prisutni delegati (43), od ukupno 53 članova Skupštine FSCG.
Na predlog Savićevića, Skupština je sa pet glasova protiv i jednim uzdržanim, razriješila predsjednika FK Zeta Radojicu Božovića dužnosti potpredsjednika FSCG i članstva u Izvršnom odboru FSCG.

U svijetu se, pored ostalog, dogodilo:

1797. U italijanskom mjestu Kampoformio potpisan mirovni ugovor Austrije i Francuske. Ukinuta Mletačka Republika, Francuska dobila mletačke posjede u Albaniji i ostrva u Jonskom moru, Austrija Veneciju, Istru, Kvarner, Dalmaciju i Boku Kotorsku.

1803. Rođen mađarski političar Ferenc Deak, nacionalni lider od 1861. Nije prihvatao revolucionarni pristup Lajoša Košuta u rješavanju odnosa Austrije i Mađarske. 1865. objavio projekat o dualističkoj Habsburškoj monarhiji. Austro-ugarskom nagodbom izgubio na popularnosti, zamijerano mu na popustljivosti prema Austriji.

1849. U Parizu umro poljski kompozitor i pijanista Frederik Šopen, tvorac poljskog nacionalnog muzičkog izraza, jedan od najpopularnijih kompozitora muzičkog romantizma.

1854. Tokom Krimskog rata, britanske, francuske i turske trupe počele opsadu Sevastopolja i poslije 11 mjeseci zauzele najznačajniju luku ruske crnomorske flote. Mirovnim sporazumom u martu 1856. razoren grad vraćen Rusiji.

1855. Englez Henri Besemer patentirao postupak za preradu sirovog gvožđa u čelik.

1912. Srbija i Bugarska, devet dana poslije Crne Gore, objavile rat Turskoj. 18. oktobra pridružila im se Grčka i počeo Prvi balkanski rat. Za manje od mjesec dana oslobođen gotovo cio Balkan, rat završen primirjem 3. decembra. Mirovni ugovor kojim se Turska odrekla gotovo svih posjeda u Evropi potpisan u Londonu 13. maja 1913.

1915. Rođen američki dramski pisac Artur Miler. Istupio protiv nasilja vlasti u vrijeme makartizma. Jedno vrijeme bio u braku s glumicom Merilin Monro.

1919. Rođen kineski političar Džao Cijang. Kao premijer, 1980. počeo ekonomske reforme u Kini, 1987. naslijedio Hu Jaobanga na čelu Komunističke partije Kine. Smijenjen 1989. tokom političke krize izazvane prodemokratskim studentskim demonstracijama.

1920. Umro američki novinar Džon Rid, čija se djela "Deset dana koji su potresli svijet" i "Crvena Rusija" smatraju najboljom hronikom Oktobarske revolucije. Sahranjen u Moskvi, pod zidinama Kremlja.

1920. Rođen Montgomeri Klift, američki filmski glumac, poznat po ulogama ljubavnika sa primjesom psihopatoloških kompleksa. Umro je 1966. godine. Filmovi: "Mjesto pod suncem", "Odavde do vječnosti", "Nasljednica", "Stanica Termini"...

1931. Najčuveniji kriminalac svih vremena, Al Kapone, osuđen je u Čikagu zbog izbjegavanje poreza na 11 godina zatvora.

1945. Pukovnik Huan Peron izvršio državni udar i došao na čelo Argentine.

1957. Francuski pisac Alber Kami dobio je Nobelovu nagradu za književnost.

1967. Prvi put je izveden mjuzikl "Kosa".

1973. Arapski proizvođači nafte povećali cijene i smanjili proizvodnju nafte kao odgovor na podršku SAD Izraelu u arapsko-izraelskom sukobu. To je izazvalo jednu od najtežih ekonomskih kriza poslije Drugog svjetskog rata u razvijenim zapadnim zemljama.

1988. Kao odgovor tzv. mitinzima istine koje je organizovalo rukovodstvo Srbije, na Kosovu su počele masovne demonstracije Albanaca.

1989. U zemljotresu koji je pogodio područje San Franciska poginulo 67, povrijeđeno više od 600 ljudi.

1997. Na Kubi sahranjen Ernesto Če Gevara, tri decenije pošto je ubijen u Boliviji. Posmrtni ostaci legendarnog gerilskog vođe položeni u mauzolej u gradu Santa Klara.

1997. U požaru izgorjelo Jugoslovensko dramsko pozorište u Beogradu.

1998. U Londonu, gdje se oporavljao od operacije, uhapšen bivši čileanski diktator Augusto Pinoče. Hapšenje izvršeno na zahtjev Španije za izručenje radi suđenja za ubistva stotina španskih državljana tokom njegove diktatorske vladavine. Oslobođen u martu 2000, po povratku u Čile. Apelacioni sud u julu 2001. suspendovao sudski proces, proglasivši ga mentalno nesposobnim.

2001. U Jerusalemu ubijen ministar turizma Izraela Rehavam Zevi, u atentatu koji su izvršili pripadnici Narodnog fronta za oslobođenje Palestine.

2003. Haški tribunal osudio ratnog predsednika opštine Bosanski Šamac Blagoja Simića na 17 godina zatvora, a njegove bliske saradnike, Miroslava Tadića i Sima Zarića, na osam i šest godina zatvora za zločine tokom rata u Bosni i Hercegovini.

2005. Umro Ba Đin, jedan od najpoznatijih kineskih pisaca. Pisao o komunistima, nacionalistima i haosu u vrijeme Kulturne revolucije.